II. Dünya Savaşı,

[HarryPotter]

Avrupa'da Savaşın Başlaması



II. Dünya Savaşı'nın gelişim süreci





Danzig Sorununun diplomatik yollarla çözümünün uzaması üzerine Alman orduları 1 Eylül 1939 sabahı Polonya sınırlarını geçtiler. Yıldırım savaşı tekniklerinin ilk kez hayata geçirilişi olan Polonya Seferi,
bu ülkenin toprak bütünlüğünü uluslararası platformda garanti etmiş
olan İngiltere ve Fransa'yı harekete geçirmiştir. 3 Eylül'de İngiltere,
bir gün sonra da Fransa Almanya'ya savaş ilan ediyor ve seferberlik
hazırlıklarını başlatıyorlar. Lakin Alman panzer birlikleri, harekatın
ilk haftasının sonunda Polonya cephelerini yarmış ve geniş kuşatmalara
girişmiştir, Müttefiklerin askeri bir müdahalesi için artık olanak
görünmemektedir.
17 Eylül 1939 günü, Sovyet Kızıl Ordusuna
bağlı birlikler Polonya'nın doğu sınırlarından saldırırlar. İki ateş
arasında kalan Polonya, 27 Eylül 1939'da teslim olur, direnen birlikler
de 5 Ekim 1939 günü teslim olurlar.
1940 yılının haziran ayında Stalin, Baltık Ülkelerine gönderdiği notada, Sovyetler Birliği’ne yakın hükümetlerin işbaşına getirilmesini ister. Hemen ardından da Kızıl Ordu Litvanya, Letonya ve Estonya
topraklarına girer. 14 Temmuzda bu ülkelerde yaptırılan genel
seçimlerle işbaşına gelen hükümetler Sovyetler Birliği’ne katılma
kararı alacaklardır. Böylece I. Dünya Savaşı sonunda yeni Sovyet hükümetinin elinden çıkan bu topraklar tekrar kazanılmıştır ve bu topraklar Sovyetler Birliği'nin Baltık Denizine açılmasında, Leningrad limanının güvenliği anlamına gelmektedir.
Baltık Denizi konusunda Stalin'in öngördüğü diğer bir önlem ise onu,
Finlandiya hükümetiyle görüşmelere yönlendirecektir. Görüşmelere 9 Ekim
1939'da başlanıyor. Görüşmelerden bir sonuç alınamayacağı kanısına
varan Stalin, 28 Kasım 1939
da, 1932 yılında imzalanmış olan saldırmazlık anlaşmasının tek taraflı
olarak kaldırıldığı Fin hükümetine bildirilir ve 30 Kasım 1939 da
Sovyet orduları Finlandiya’ya saldırır. Sovyetler Birliği'nin Finlandiya Seferi 6 mart 1940 da Fin hükümetinin, Ruslar’la barış görüşmeleri için masaya oturmak zorunda kalmasıyla son bulacaktır.
9 Nisan 1940 sabahı Almanlar, Norveç’e ve yönelik deniz yolunun güveni için de Danimarka'ya saldırdı. Norveç'in istilası'ndaki stratejik amaçları İsveç'ten
ithal ettikleri demir cevheri yolunun güven altına alınması ve Norveç
fiyortlarında denizaltıları için üsler oluşturabilmekti. Danimarka kısa
sürede teslim olurken Norveç direnme gösterdi. 10 Haziran 1940'da
Norveç de teslim oldu. Belçika ise 27 Mayıs'ta teslim oldu.
10 mayıs 1940 günü Alman birlikleri, Belçika ve Hollanda'ya yönelen saldırılarıyla Fransa Seferi
ni başlatıyorlar. Asıl taarruz ise daha güneyde, Arden Ormanları
üzerinden Sedan yönünde Fransa topraklarına yöneliyor. Belçika
üzerinden yapılan harekat, kısa sürede Belçika, Hollanda, Lüksemburg’un
işgaliyle sonuçlandı. 14 Mayıs 1940
günü Hollanda teslim oldu. Bu üç ülkenin tümüyle istilasını önlemek
için İngiliz Yurtdışı Sefer Kuvveti ve Fransız orduları kuzeye
ilerleyince, taarruz çıkış hattı Arden Ormanları olan ve Manş Kanalı
yönünde ilerleyen Alman zırhlı birlikleri tarafından kuşatılmış
oldular. Bu bölgedeki Müttefik kuvvetler, Dunkerque limanından deniz
yoluyla tahliye edilmek zorunda kalınmıştır.
14 Haziran 1940'da
Alman birliklerinin Paris’e girmesiyle Fransızlar barış istemek zorunda
kaldılar. 22 Haziran 1940 da ateşkes anlaşmasını imzaladılar. Alman
güçleri kuzey Fransa’yı ve Fransa'nın Atlas Okyanusu kıyılarını işgal
etti, Fransa topraklarının üçte ikisi, Alman kontrolüne girmiştir.
Fransa'nın savaş dışı kalmasının ardından Hitler, İngiltere'yi de barış masasına oturmaya zorlamak, gerekirse istila etmek için Britanya savaşını başlatmıştır. Britanya Savaşı, Almanya tarafından, Britanya'nın istilası için hazırlanmış olan Denizaslanı Operasyonu'nun
hazırlık evresi olarak düşünülmüş olup, RAF'ın (İngiliz Kraliyet Hava
Kuvvetleri) imhasını amaçlamaktadır ve esas olarak Luftwaffe (Alman
Hava Kuvvetleri) tarafından yürütülmüştür. Başlarda İngiliz hava ve
deniz üslerini hedef almış olmasına karşın ilerleyen evrelerde
Londra'nın bombalanmasıyla sürdürülmüştür. RAF'ın sert direnci
karşısında Luftwaffe'nin uğradığı ağır kayıplar sonuncunda harekat
başarısız olarak sona erdirilmiştir.

Kuzey Afrika Cephesi



Afrika'da Alman Tankları 1942





İtalya'nın 10 Haziran 1940'da Almanya safında savaşa girmesiyle savaş Kuzey Afrika'ya da sıçramış oldu. Zaten Libya, Eritre ve Somali İtalyan kontrolündeydi.
İtalya'nın Kuzey Afrika'da operasyon alanı olarak belirlediği bölge,
Nil Nehri ve Tunus arasında kalan Batı Çölüydü. 1939 yılı ortalarında
itibaren Mısır'daki İngiliz Orta Doğu Kuvvetleri, Libya'daki İtalyan
kuvvetlerini yoklama taarruzlarıyla taciz etmekteydi. General Creagh
komutasındaki 7. Zırhlı Tümenin askerleri bu çatışmalarla “çöl
fareleri” olarak anılacaktır.
Libya’daki İtalyan kuvvetleri mareşal Graziani komutasında 7
tümenlik ve 300 tanklık bir kuvvetle 13 Eylül 1940’da İngilizlere
saldırmışlar, Mısır topraklarında az biraz ilerledikten sonra, ciddi
bir direnişle karşılaşmamalarına karşın Sidi Barrani'de
duraklayıp savunma sistemleri oluşturmaya koyuldular. Aralık ayında
henüz Nil Irmağına ulaşamadan Wavell’in komutasındaki birlikler
tarafından durduruldular. Çarpışmalar sonunda İtalyanlar Bingazi’nin
ötesine püskürtüldü.
7 Aralık 1940 gecesi, General O'Connor komutasındaki bir İngiliz
birliği İtalyan mevzilerine saldırdılar. Sidi Barrani'nin İngiliz
kuvvetlerinin eline geçmesiyle İtalyan birlikleri dağılmışlardır.
3 Ocak 1941'de yeniden taarruza geçen O'Connor, 22 Ocak da Tobruk
limanına ulaştı ve ileri harekatını sürdürdü. 7 Şubat 1941 de
Bingazi'ye ulaşmıştır. İtalyan birliklerinin Kuzey Afrika'da
pozisyonlarını korumaları iyiden iyiye güçleşmişken, İngiliz
hükümetinin dikkatinin Balkanlar'a yönelmesi nedeniyle Kuzey
Afrika'daki harekat durmuştur.
12 Şubat 1941'de General Erwin Rommel
Kuzey Afrika'da yeni oluşturulan Alman Kuzey Afrika Kolordusu'nun
komutanı olarak Trablusgarp'a ulaşmıştır. Rommel, 31 Mart 1941 günü El
Ageyla'daki İngiliz birliklerine sürpriz bir baskın düzenleyerek kenti
ele geçirir. 2 Nisan 1941 de, Almanya'nın Balkan Cephesini
açmasından iki gün sonra Bingazi yönünde ilerlemesine devam eden
Rommel, İngiliz 2. Zırhlı Tümenini kuşatma altına alıp teslim olmak
zorunda bırakmıştır.
Rommel'in birlikleri Batı Çölü'nde 600 km. kadar ilerlemişler, fakat
Tobruk limanı İngilizlerin elinde kalmıştır. Nisan 1941 ayı içinde
Rommel iki kez Tobruk'a yüklenirse de sonuç alamaz.
15 Mayıs 1941 sabahı İngiliz birlikleri Alman hatlarına "Brevity Harekatı"
kodadıyla bilinen bir taarruzda bulunurlar. Halfaya Geçidini ele
geçirmelerine karşın Almanların karşı taarruzları sonucu Brevity
Harekatı başarısız olmuştur.
14 Haziran 1941 gecesi İngiliz birlikleri ikinci bir taarruza giriştiler. "Savaş Baltası Operasyonu"
kodadlı bu harekatda İngiliz birlikleri, Halfaya Geçidine ve Rommel'in
merkezdeki garnizonuna saldırırlar. Halfaya Geçidi, her iki tarafın
askerleri arasında "Cehennem Geçidi" olarak adlandırılacaktır bundan
böyle. Her iki taarruz da İngilizler açısından başarısız olur.
Harekatın üçüncü günü başlarken Rommel, tüm birliklerini, İngilizlerin
geri çekilme hattını tutmak amacıyla Halfaya geçidinin yanından ileri
sürecektir. Bu tırpan hareketi durdurulamayınca İngilizler geri
çekilmek zorunda kalırlar.
Tobruk'taki köprübaşına ulaşma yönünde İngilizlerin üçüncü girişimi,
"Crusader Harekatı" olarak kayıtlara geçmiştir. 18 Kasım 1941 de
başlatılan harekat bu kez başarılı olur. 4 Aralık 1941'de Rommel,
Tobruk önlerinden de çekilmek zorunda kalmıştır. Rommel, daha önce
savunma hatları oluşturduğu Gazala Hattına çekilmiştir ama, 13 Aralık
1941'deki İngiliz saldırısı karşısında geri çekilmek zorunda kalır,
İngilizlerin 200 tankına karşılık elinde kullanılır durumda 30 tankı
vardır.
27 Aralık 1941 tarihinde Rommel, birkaç gün önce ulaşan 30 tanklık takviye kuvvetini kullanarak İngiliz hatlarını yeniden Gazala Hattı'na kadar ileri itmiştir.
21 Ocak 1942'de Rommel yeniden taarruza geçmiştir. İngiliz birliklerini Bingazi'ye kadar geri atacaktır bu harekat.

Almanya'nın SSCB’ye saldırması



Barbarossa Operasyonu, 22 Haziran 1941





Norveç, Fransa ve Balkanlar'ın istilasıyla, Batı'dan gelebilecek bir
dizi askeri tehdidin önlemini almış olan Hitler, dikkatini bu kez
Doğu'ya, Sovyetler Birliği'ne çevirmiştir. 22 Haziran 1941 günü kısa bir hazırlık ateşinin ardından Alman panzer birlikeri Sovyet sınırını geçiyorlar.
Böylece II. Dünya Savaşının Doğu Cephesi savaşlarının açılış hamleleri sayılabilecek Barbarossa Harekatı başlamış oluyor.
1941 yılı Doğu Cephesi savaşları, 22 Haziran 1941 tarihinde başladı ve harekatın ilk aylarında Wehrmacht’ın hızlı ilerleyişine ve Kızıl Ordu’nun
ciddi ölçüde kayıplarına sahne oldu. Sonbahar aylarındaki yağışlar, Rus
direnişinin giderek kendini toparlaması ve sertleşmesi, ardından da kış
şartlarının oluşturduğu zorluklarla Alman ordularının ilerleyişi durma
noktasına geldi. 5 Aralık 1941 akşamı, Moskova'ya yönelik Alman
saldırıları sonlanıyor.
1942’de Hitler, Karadeniz'le Hazar Denizi arasında bulunan Kafkasya
petrol yataklarını ve bu bölgenin hemen kuzeyindeki Don ve Donets
nehirleri arasındaki sahayı ele geçirmeyi hedefledi. Bu planın ilk
adımı Mavi Operasyon kod adıyla bilinecektir. Mavi Operasyon, Alman
ordularına Stalingrad ve Kafkasya yolunu açmak içindir. Mavi
Operasyonun bu hedeflere ulaşmasından sonra Alman orduları iki grup
olarak operasyonları sürdürdüler. Stalingrad kentinin ele geçirilmesi
yönündeki operasyonlar, Stalingrad Savaşı ile II. Dünya savaşı’nın dönüm noktalarından biri oldu. Stalingrad’ı kuşatan Alman birlikleri Rusları Uranüs Operasyonu kod adını verdikleri karşı taarruzla çembere alındı. Çemberi kırmak amacıyla Alman Don Ordu Grubunun giriştiği Kış Fırtınası Operasyonu ise Kızıl Ordu’nun karşı operasyonu (Küçük Satürn Operasyonu) ile başarısızlığa uğramıştır.
Küçük Satürn Operasyonu’nun başarısının hemen ardından Kızıl Ordu, Satürn Operasyonu
ile, Kafkasya’da zaten güçlükle ilerlemekte olan Alman ordularının geri
bağlantısını kesmek amacıyla taarruzlara başlamıştır. Bu taarruzların
durdurulamayacağı ortaya çıkınca Alman birlikleri 1943 yılının Ocak ayı
başlarında Kafkasya’dan çekilmek zorunda kalmışlardır.
1943 yılı ocak ayı ortalarına doğru daha kuzeyde Kızıl Ordu’nun
giriştiği karşı taarruzlar sonucu, Don ve Donets bölgesi tekrar
Rusların kontrolüne geçmiştir